We hebben beloofd dat we wat zouden vertellen over het straatbeeld. Elke morgen als we weggaan, lopen we vanuit de achterpoort naar de weg. Dat is ongeveer 10 meter tussen de bonenplanten en maïs door. Van daar uit lopen we naar de “bushalte”, die ongeveer tien minuten verderop ligt. We lopen dan langs de grote weg door de berm. Meestal zit na 5 stappen mijn slipper al vol met grind, wat er dan natuurlijk eerst even uitgegooid moet worden.
Waar we eerst nog het Hollandse wandeltempo aanhielden hebben we ons aangepast aan de temperatuur. Soms worden we zelfs ingehaald door de locals…

Bij de bushalte aangekomen wachten we tot er een busje voorbij komt waar we onszelf nog bij kunnen proppen.

Dat kan 2 minuten duren, of een half uur. Vandaag was het record in de bus. 23 personen, (inclusief kinderen, dat wel) in een bus waar er 15 in zouden moeten kunnen. Geregeld staan er dan ook controles van de politie. De bekeuring schijnt niet mals te zijn dus wordt er voor die tijd gestopt, geteld hoeveel mensen er in de bus zitten en eventueel stappen er wat mensen uit. Dat dat in het zicht van de politie gebeurt, maakt dan eigenlijk niet uit. Eventueel stappen de mensen ook gewoon 50 meter verderop weer in.

Als we, (klem tussen de andere mensen die zich lang niet zo vaak douchen en schone kleding aantrekken dan wenselijk zou zijn) aangekomen zijn bij het busdepot, zoeken we de volgende bus op.

Als je mazzel hebt zit die bijna vol en vertrekt die snel, als die nog leeg is moet je gewoon een poos wachten. De busjes gaan echt pas rijden als er niemand meer bij kan. De tijd dat we op het project aankomen wisselt dan ook sterk. Een uur zijn we sowieso altijd wel bezig.
Maar er is onderweg zoveel te zien dat je je niet verveelt. We hebben de kippen aan het stuur als eens genoemd, maar ook verkopers die langs de busjes lopen en een hoop geschreeuw van de conducteurs om het busje vol te krijgen. Mensen gooien afval gewoon op straat. Heb je je flesje drinken leeg? Het raampje staat toch open dus gooi maar van je af.

Elk stukje ruimte wordt gebruikt. Vrouwen met hun handelswaar, bijvoorbeeld grote wasmanden vol met tomaten, gaan gewoon mee in de bus. Waar je je voeten dan moet zetten is van later zorg. Ook de kippen gaan mee, die worden achter in de kofferbak gezet. Hetzelfde geld voor geitjes. Geen probleem.
Als er uiteindelijk geen zitplaats meer voor hem is hangt hij zichzelf over de mensen heen.
De conducteur regelt ook dat iedereen betaald. Het wisselt per dagdeel zo ongeveer wat een ritje kost. Wij, als blanken, worden nog wel eens afgezet. De prijs verandert dan ineens speciaal voor ons. Het is vaak niet eens zo’n groot bedrag, maar het wordt wel een principe kwestie.
De andere vrijwilligers reizen alleen en hebben dat veel minder dan wij, met ons tweeën. Als we niet akkoord gaan wordt en in Chichewa gesproken over en weer en hebben ze dikke schik. We proberen zoveel mogelijk gepast te betalen, maar dat gaat niet altijd.
Als we bij het laatste punt uitgestapt zijn, lopen we een stukje over een onverharde weg. Daar zijn de gevolgen van de regenval van afgelopen maanden ook te zien. Een aantal vrouwen is daar druk geweest met het ophogen en egaliseren van de weg. Ze scheppen vanuit de berm grond over de weg. Het wordt vanzelf weer vast gereden.

Op de terugweg stopt de bus op een andere plek. We moeten dan door een super drukke straat naar beneden lopen. Aan de zijkanten zitten mensen op de grond hun koopwaar aan te bevelen. Het is een waar mierennest aan mensen en auto’s. Onderweg zien we vaak mensen die aan het bedelen zijn.

Er zijn veel mensen met een beperking, maar daar zijn blijkbaar wel wat voorzieningen voor. Er loopt een man met een rollator die we al een aantal keer hebben gezien en verschillende keren heb ik een rolstoelfiets voorbij zien komen. Niet zo modern als in Nederland, maar zeker functioneel.

Door de hitte lopen we, gelukkig wel naar beneden, het heuveltje af, naar de Shoprite waar we nog even boodschappen doen. De producten zijn allemaal erg duur. Alleen de groenten in het seizoen zijn ongeveer gelijk aan de Nederlandse prijzen. Malawi voorziet in weinig dingen voor zichzelf, waardoor de meeste producten ingevoerd moeten worden. Dat drijft de prijzen aardig op. Alleen maïs, dat groeit werkelijk overal.
Meestal doen we dan nog even boodschappen en vandaar uit lopen we naar het kleinere busdepot en rijden we naar huis. In de middag staat er bij de busstop, waar we weer uitstappen om naar huis te gaan een man met maïs op een bbq. Die smaken heerlijk en zijn niet duur.

Vanmiddag zaten we gezellig knus in de bus, en begonnen verschillende mensen een praatje met ons.

Als ze je 5 minuten kennen is het heel gewoon om Facebook en telefoon nummers uit te wisselen. Mariska kreeg dan ook een nummer toegeschoven. De mevrouw naast mij nodigde ons uit bij haar thuis. ‘Aan de andere kant van het stadion’ zei ze, ‘het is niet zover’.
Van de busstop naar huis zie je het, in aanmaak zijnde, grote voetbal stadion in de verte. In het begin een goed herkenningspunt voor ons. Bij de boom, die iets donkerdere bladeren heeft dan de rest, moeten we zijn. Om de heg heen, tussen de maïs en de bonen door, de zwarte poort door en dan zijn we er al weer.

Onderweg gebeurd er van alles in zo’n bus. Je rijdt gewoon over het tankstation heen, wie weet tref je daar nog klanten. Of misschien moet de jerrycan gewoon even gevuld worden. De busjes rijden hier totdat de tank helemaal leeg is. Dan gooien ze niet in één keer de tank vol, maar doen er weer 3 liter bij in (uit de jerrycan of bij een pompstation). Zo kan je weer een poosje verder. Bergaf gaat de moter gewoon uit en als je lang moet wachten bij een kruising, ook. Sommige busjes willen niet eens starten en worden even aangeduwd voor we weg kunnen. Ook zie je vaak genoeg allerlei lampjes branden, zoals van de olie en de accu, ook de kilometerteller en snelheidsmeter doen het niet. Een lekke band is ook niet direct een reden om niet verder te rijden, en schokdempers… volgens mij zijn die allemaal kapot. Begrijpelijk, de wegen zitten hier vol met gaten. Het schijnt dat er met de regentijd zoveel regen valt dat de wegen er stuk van gaan. In ieder geval kan je aan de kant van de weg goed zien dat de weg afbrokkelt. Als mensen uit willen stappen rijden ze iets de berm in, die ook een flink eind lager ligt dan de weg. Maar hoe de busjes er ook aan toe zijn, ze rijden gewoon door. Als de chauffeur hoge nood heeft stopt ie gewoon even in de buurt van een boom. Eigenlijk kijken we niet snel meer op van zulke acties. “Pangone, Pangone”, alles op het gemakje. We passen ons wel aan.

Omdat dit vroeger een Engelse kolonie is geweest wordt er links gereden. Het oversteken van zo’n drukke straat is een hele uitdaging. Je zou verwachten dat we daar inmiddels aan gewend zijn, maar niets is minder waar. We moeten elkaar nog geregeld vastpakken als we de situatie verkeerd bekijken. Het rijdend verkeer houdt ook niet echt rekening met de voetgangers. Meer dan eens hebben we gezien dat het maar net goed gaat. Als je niet aan de kant gaat, heb je een probleem. Gelukkig hebben we 2 paar ogen om elkaar in de gaten te houden. Best wel eens nodig...

Van het weekend hopen we naar Senga Bay te gaan. foto'sen verslag volgen binnenkort!

Tio nana!

-X- van ons